80 χρόνια μετά τη Χιροσίμα, ο κόσμος φλερτάρει ξανά με τον πυρηνικό τρόμο, ξεχνώντας τα μαθήματα της Ιστορίας
Σαν σήμερα, πριν από 80 χρόνια, η ανθρωπότητα αντίκρισε το πρόσωπο της απόλυτης καταστροφής. Ήταν 6 Αυγούστου 1945 όταν η πρώτη πυρηνική βόμβα έπεφτε πάνω στη Χιροσίμα, σπέρνοντας θάνατο, ασύλληπτο πόνο, και ένα ηθικό τραύμα που ποτέ δεν έκλεισε. Μισό εκατομμύριο άνθρωποι πέθαναν μέσα σε δευτερόλεπτα, μέρες, μήνες και χρόνια από εγκαύματα, καρκίνους, ακτινοβολία. Μια ολόκληρη πόλη έγινε στάχτη. Μια ανθρωπότητα έμεινε άφωνη.
Ο ψυχρός πόλεμος ήρθε μετά, με τις πυρηνικές κεφαλές να στοιβάζονται σε σιλό και υποβρύχια. Ο κόσμος έζησε δεκαετίες με τον φόβο του πυρηνικού αφανισμού. Και όμως, από τα ερείπια του ’45, γεννήθηκε μια παγκόσμια συνείδηση. Μια κραυγή: ποτέ ξανά. Το Τσερνόμπιλ του ’86, η Φουκουσίμα του 2011, μας θύμισαν πως το πυρηνικό δεν είναι ποτέ «ασφαλές». Πως το αόρατο δηλητήριο της ακτινοβολίας δεν γνωρίζει σύνορα, εθνικότητες, ούτε προσχήματα.
Και τώρα, 80 χρόνια μετά, τι έχουμε μάθει;
Η απάντηση πονά: ελάχιστα.
Ο πυρηνικός εφιάλτης επιστρέφει, όχι πια σαν ιστορικό μνημείο, αλλά σαν γεωπολιτική απειλή. Ο Ντόναλντ Τραμπ δηλώνει πως δεν θα δίσταζε να «τελειώσει» τη Ρωσία αν χρειαστεί. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπενθυμίζει στον πλανήτη πως διαθέτει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο. Οι σκιές του πολέμου απλώνονται από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή, όπου το Ισραήλ βομβαρδίζει ιρανικές εγκαταστάσεις στο όνομα της «προληπτικής άμυνας». Η πυρηνική ενέργεια γίνεται πρόσχημα, άλλοθι, όπλο.
Και εδώ, στη δική μας γειτονιά;
Η Τουρκία χτίζει το πυρηνικό εργοστάσιο του Άκκουγιου σε μια σεισμογενή περιοχή, με ρωσική τεχνογνωσία και αδιαφάνεια. Η ελληνική κυβέρνηση –σε πείσμα της ιστορικής μνήμης και της κοινής λογικής– ανοίγει τη συζήτηση για πυρηνική ενέργεια, εν μέσω ενεργειακής κρίσης και κλιματικής παράνοιας. Με τα πυρηνικά εργοστάσια των Βαλκανίων να λειτουργούν με ανεπαρκή έλεγχο και υποδομές, μοιάζει να ξεχάσαμε πως η Ευρώπη μια φορά ήταν αρκετή για να γνωρίσει το φάντασμα της ραδιενέργειας.