Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Καλό μήνα – Μάρτιος

Ο Μάρτιος ήταν ο πρώτος μήνας των Ρωμαίων επειδή με αυτόν αρχίζει η άνοιξη και η φύση ανασταίνεται. Σύμφωνα με την παράδοση, καθιερώθηκε από το μυθικό Ρωμύλο προς τιμήν του πατέρα του και γενάρχη των Ρωμαίων, θεού του πολέμου Mars, του Άρη.



 

Ο λαός μας έχει πολλές παροιμίες που συνδέονται με τις ασταθείς καιρικές συνθήκες του
Μάρτη: “Κάλλιο Μάρτης στις γωνιές, παρά Μάρτης στις αυλές”, “Μάρτης είναι χάδια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει”. Όμως αυτό τον μήνα αχνοφαίνονται και τα πρώτα σημάδια της Άνοιξης γι αυτό και ονομάζεται Ανοιξιάτης.. “Από Μάρτη καλοκαίρι και από Αύγουστο Χειμώνα”, χωρίς όμως να παύει να είναι και Γδάρτης για το δριμύ ψύχος του: “Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης, τα παλιόβοδα γδέρνει και τα δαμάλια τα παιδεύει”λέει ο λαός. Παλουκοκάφτης γιατί οι χωρικοί έχοντας εξαντλήσει τα ξύλα του χειμώνα αναγκάζονται να κάψουν και τα παλούκια από τους φράχτες τους για να ζεσταθούν. “Φύλα ξύλα για το Μάρτη, να μην κάψεις τα παλούκια”, προτρέπει η λαϊκή σοφία. Επίσης λόγω της αστάθειάς του ονομάζεται και Κλαψομάρτης και Πεντάγνωμος: “Ο Μάρτης ο Πεντάγνωμος , πολλές φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνοιωσε και δεν εξαναχιόνισε”.

Το πιο γνωστό έθιμο του Μαρτίου είναι η συνήθεια να δένουν οι μητέρες στο χέρι ή στο πόδι των παιδιών τους το λεγόμενο Μάρτη, κορδόνι από λευκό και κόκκινο νήμα για να τα προφυλάξουν από τις ακτίνες του Μαρτιάτικου ήλιου, οι οποίες θεωρούνται επικίνδυνες.

Ένα άλλο γνωστό έθιμο είναι το “χελιδόνισμα”, η υποδοχή των χελιδονιών. Τα παιδιά γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι και λένε ένα τραγούδι: “Χελιδόνα έρχεται απ τη μαύρη θάλασσα…”

Ο Μάρτης είναι επίσης άρρηκτα δεμένος με τη Σαρακοστή γι αυτό και “λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή”;;αναρωτιέται ο λαός. Για σαράντα μέρες τηρείται αυστηρή νηστεία. Η λέξη νηστεία έχει αρχαιοελληνική ρίζα και προέρχεται από το αρνητικό μόριο νή και το εσθίω=τρώω. Σε μερικά μέρη της Ελλάδας φτιάχνουν την κυρά Σαρακοστή, μια γυναίκα δηλαδή χωρίς στόμα και με 7 πόδια, όσες και οι εβδομάδες μέχρι το Πάσχα. Τη φτιάχνουν από χαρτόνι και την κρεμάνε στο ταβάνι. Κάθε βδομάδα που περνάει κόβουν κι από ένα πόδι μέχρι να φτάσει το Πάσχα.